همبندی و هم پتانسیل سازی
آموج فرآیند – سیستم ارتینگ
هدف از اجرای الکترود زمین تنها اتصال به جرم زمین با یک مقاومت الکتریکی پایین نمیباشد، بلکه میبایست طراحی سیستم زمین به گونه ای انجام شود، که علاوه بر مقاومت الکتریکی پایین دارای ولتاژهای گام و تماس پایینی بوده، توزیع الکتریکی مناسبی را جهت تخلیه جریان ایجاد نماید.
جهت رسیدن به این هدف، بحث همبندی و هم پتانسیل سازی و همچنین آرایش و ساختار الکترود زمین حائز اهمیت بوده و میبایست مورد بررسی قرار گیرد.
با جاری شدن جریان در زمین تحت شرایط خطا و یا صاعقه به دلیل وجود مقاومت الکتریکی بین الکترود زمین و جرم کلی زمین، افزایش افت پتانسیل الکتریکی زمین را خواهیم داشت که به اختصار آنرا با GPR بیان میکنند.
بدین ترتیب، بدنه تجهیزات و اجسام فلزی متصل به الکترود زمین، تحت این افزایش پتانسیل قرار خواهند گرفت.
در صورت عدم اجرای هم پتانسیل سازی مناسب، این امکان وجود دارد که اجسام و تجهیزات تحت پتانسیلهای مختلفی قرار گرفته و در صورتیکه این اختلاف پتانسیل تا حدی افزایش یابد که منجر به شکست عایقی مابین تجهیزات گردد، قوس الکتریکی مابین بدنه فلزی و بخشهای مختلف متصل به زمین پدید خواهد آمد.
همینطور افراد ممکن است تحت این اختلاف پتانسیل قرار گرفته و دچار شوک الکتریکی شوند.
بدین ترتیب اجرای مناسب همبندی به جهت هم پتانسیل سازی، از الزامات بوده و میبایست موارد زیر در این راستا رعایت گردد:
در شکل زیر، دو نمونه اتصال ناقص و ضعیف به الکترود زمین مشاهده میشود:

شکل 1-1: دو نمونه اتصال زمین ضعیف بطوریکه در شکل (الف) از الکترودهای مستقل برای تجهیزات الکترونیکی، سیستم قدرت و حفاظت در برابر صاعقه استفاده شده است و هیچگونه همبندی مابین الکترودها صورت نگرفته است و در شکل (ب) تنها از یک الکترود برای اتصال زمین تجهیزات الکترونیکی و زمین سیستم قدرت استفاده شده است.

شکل 2-1: نحوه اتصال زمین مناسب بطوریکه برای سیستم های مختلف، الکترودهای زمین مجزایی ایجاد شده و در سطوح مختلف با یکدیگر همبند شده اند.
در شکل (2-1) نحوه اتصال زمین مناسب ترسیم شده است. در این شکل برای سیستم های مختلف، الکترود زمین جداگانه ای احداث شده و سپس الکترودهای فوق با یکدیگر همبند شده اند.
هم پتانسیل سازی اجزا و سازه های فلزی:
کلیه اجزای فلزی موجود در ساختمان مانند استراکچر فلزی سازه ، فونداسیون سازه و لوله های فلزی و…، میبایست به سیستم زمین متصل گردند.
2 پاسخ
باسلام و وقت بخیر
حسین گل پرور هستم از واحد مهندسی شرکت انتقال گاز (شهر تبریز). ببخشید سوالی از خدمتتون داشتم.
در تاسیسات گاز منطقه، ما همبندی بین زمین ابزاردقیق و زمین الکتریکال (PE) و زمین صاعقه گیر رو انجام دادیم به نحوی که زمین ابزاردقیق و زمین الکتریکال فقط در یک نقطه، آن هم شینه اصلی همبند شده است و زمین هر دکل صاعقه گیر در نزدیکترین نقطه به شبکه ارت متصل می شود.
ضمناً در مسیر تغذیه ۲۳۰ ولت دستگاههای حساس و گران قیمت هم SPD قرار دادیم (با رعایت کلاس SPD ها و فواصل و …).
سوالم این بود که علاوه بر کابل تغذیه، آیا بر روی سیگنال های ابزارقیق که از سایت وارد اتاق کنترل می شوند (به تعداد زیاد) هم باید SPD مختص سیگنال نصب شود یا همان SPD های مسیر تغذیه ۲۳۰ ولت کافی است؟
ضمن تشکر از همراهی شما لطفا برای دریافت پاسخ با واحد فنی شرکت آموج فرایند در تماس باشید و یا شماره خودتون رو بفرمایید که همکاران بنده با شما تماس بگیرن